W wigilię Dnia Niepodległości uhonorowano pamięć zmarłego w 1948 roku śp. por. Stanisława Kopika ps. „Zemsta” – obrońcy ojczyzny i niezłomnego żołnierza.
– Losy i ludzie Państwa Podziemnego stanowią szczególną część naszej narodowej oraz lokalnej historii i zasługują na godne upamiętnienie. W ubiegłym roku na ścianie kolegiaty Przemienienia Pańskiego w Garwolinie zawisła tablica upamiętniająca por. Kopika. Dziś już nie bezimienna mogiła, ale oznaczony grób mówić będzie nam i przyszłym pokoleniom o bohaterze niezłomnym, o którego upomniała się Polska – podkreśliła podczas uroczystości pogrzebowych Burmistrz Garwolina Marzena Świeczak.
10 listopada odbył się pogrzeb zmarłego w 1948 roku śp. por. Stanisława Kopika ps. „Zemsta”, żołnierza 1. Pułku Strzelców Konnych, oficera Wojska Polskiego, Armii Krajowej i Narodowych Sił Zbrojnych VII Okręgu Śląskiego. 17 czerwca 1948 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy komunistycznej bezpieki, a następnie prawdopodobnie zamordowany przez wypchnięcie z okna drugiego piętra gmachu Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Jego ciało przekazano do Zakładu Medycyny Sądowej przy ul. Oczki 1. Wiosną 2021 r. zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, po kilku latach badań historyczno-archeologicznych, odnalazł szczątki Stanisława Kopika w Kwaterze „C” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. Notę identyfikacyjną odebrali bratankowie ofiary 22 lipca 2022 r. w Belwederze.
Historia odnalezienia szczątków pochowanego pod fałszywym nazwiskiem por. Stanisława Kopika ps. „Zemsta” przedstawioną przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, znajduje się pod tym linkiem Pochowany pod fałszywym nazwiskiem. Historia odnalezienia por. Stanisława Kopika ps. „Zemsta”.
O godz. 11.00 mszą św. w kolegiacie pw. Przemienienia Pańskiego w Garwolinie rozpoczęły się organizowane przez IPN uroczystości pogrzebowe o charakterze państwowym. Nabożeństwu przewodniczył biskup siedlecki ks. dr Kazimierz Gurda. Homilię wygłosił kapelan środowisk kombatanckich ppor. w st. spocz. ks. prałat Edmund Szarek. W czasie uroczystości zastępca prezesa IPN, dr hab. Karol Polejowski, wręczy rodzinie por. Kopika Order Odrodzenia Polski nadany przez Prezydenta RP. – Z honorami Polska żegna dziś Bohatera, który dla jego oprawców był i miał pozostać na zawsze bandytą, Polska odprowadza na wieczną wartę doczesne szczątki człowieka, których miało nigdy nie być – napisał w liście do uczestników pogrzebu zastępca prezesa IPN dr hab. Krzysztofa Szwagrzyk, który prowadził prace poszukiwawcze. Po mszy św. trumna ze szczątkami por. Stanisława Kopika, odnalezionego przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, została przetransportowana na cmentarz parafialny, gdzie spoczęła w nowo urządzonej mogile. Nagrobek został sfinansowany ze środków Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN. Państwowa ceremonia pogrzebowa organizowana została zgodnie z ceremoniałem wojskowym we współpracy z Wojskiem Polskim, proboszczem parafii Przemienienia Pańskiego w Garwolinie oraz rodziną Stanisława Kopika.
– Dzisiejsza uroczystość w Garwolinie jest nie tylko okazją do upamiętnienia działalności i życia zasłużonego dla Polski por. Stanisława Kopika, ale także okazją, aby wspomnieć wydarzenia sprzed lat oraz bohaterstwo i poświęcenie ludzi walczących o wolność naszej Ojczyzny. Dzięki staraniom rodziny i Instytutu Pamięci Narodowej dziś kończy się tułaczka porucznika Stanisława Kopika. Cześć, pamięć i chwała bohaterom niezłomnym. Dziękujemy za wolną Polskę – podsumowała burmistrz.
***
por. Stanisław Kopik ps. „Zemsta”
Urodził się 21 lipca 1914 r. w Słomczynie w pow. warszawskim (obecnie piaseczyńskim). W 1936 r. rozpoczął służbę w 1. Pułku Strzelców Konnych w Garwolinie. W czasie kampanii wrześniowej, został ranny w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim i dostał się do niewoli niemieckiej. Po ucieczce ze szpitala powrócił do Garwolina, gdzie rozpoczął działalność konspiracyjną. W lipcu 1944 r. wstąpił do WP i brał udział w walkach w rejonie Warszawy oraz przy forsowaniu Odry. W październiku 1945 r. rozpoczął służbę w WOP. Jednocześnie nawiązał kontakt z komendantem Oddziałów Leśnych Zgrupowania NSZ kpt. Henrykiem Flame ps. „Bartek”. W obawie przed aresztowaniem na początku sierpnia 1946 r. zdezerterował ze strażnicy WOP w Rycerce Górnej. Szybko zorganizował własny oddział, który stoczył wiele starć z funkcjonariuszami UB, WOP i KBW oraz przeprowadził liczne akcje wymierzone przeciwko konfidentom bezpieki. Wiosną 1947 r., wobec częściowego rozbicia, rozwiązał oddział i wraz z żoną wyjechał do Warszawy. 17 czerwca 1948 r. został zdekonspirowany i zatrzymany na ulicy w Warszawie przez funkcjonariuszy bezpieki i przewieziony do siedziby Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Cyryla i Metodego. Prawdopodobnie w nocy z 17 na 18 czerwca 1948 r. zmarł w trakcie śledztwa. Według oficjalnej wersji wyskoczył z okna drugiego piętra gmachu UB. Szczątki Stanisława Kopika zostały odnalezione w maju 2021 r. podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN na terenie kwatery „C” Cmentarza Wojskowego na Powązkach.
