Władze samorządowe miasta i powiatu po nabożeństwie złożą kwiaty pod obeliskiem Marszałka Józefa Piłsudskiego. Zachowując ciągłość tradycji i podkreślając wagę tego miejsca jako symbolu pamięci i oporu wobec reżimu stanu wojennego zachęcamy do zapalenia pod Kamieniem za Kolegiatą symbolicznych zniczy. Niech ten płomień będzie znakiem refleksji nad trudnym okresem w historii Polski i przypomina wszystkim o niesprawiedliwości, internowaniach i ofiarach.
13 grudnia 1981 roku wprowadzono w Polsce stan wojenny, który trwał do 22 lipca 1983 r. Celem reżimu komunistycznego było zniszczenie wielomilionowego ruchu „Solidarności”. Wojskowy zamach stanu kosztował życie co najmniej kilkudziesięciu Polaków i drastycznie ograniczał życie codzienne. Władzę w Polsce przejęła hunta wojskowa pod przewodnictwem gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Wprowadzono godzinę milicyjna, internowano ponad 10 tyś osób, ograniczono przemieszczanie się ludności i zakazano zgromadzeń. Milicja i wojsko mogły każdego legitymować i przeszukiwać obywateli. Wprowadzono godzinę milicyjną od godz. 22 do 6 rano, a na wyjazdy poza miejsce zamieszkania potrzebna była przepustka. Korespondencja podlegała oficjalnej cenzurze, wyłączono telefony, uniemożliwiając m.in. wzywanie pogotowia ratunkowego i straży pożarnej. Większość najważniejszych instytucji i zakładów pracy została zmilitaryzowana i była kierowana przez ponad 8 tys. komisarzy wojskowych.
W piątek, 13 grudnia 2024 roku, Garwolin odda hołd ofiarom stanu wojennego i uczci pamięć tych, którzy sprzeciwiali się reżimowi komunistycznemu. Zapraszamy mieszkańców do wspólnego uczestnictwa w uroczystościach. Msza Święta w intencji Ojczyzny i Ofiar stanu wojennego zostanie odprawiona w piątek, 13 grudnia 2024 roku, o godz. 8.00 w kościele p.w. Przemienienia Pańskiego w Garwolinie. Następnie uczestnicy przejdą pod Kamień Piłsudskiego, by oddać hołd tym, którzy w latach 80. walczyli o wolną Polskę.
Kamień Piłsudskiego – miejsce o wyjątkowej symbolice
Dla mieszkańców miasta jest to miejsce symboliczne – kamień, upamiętniający pobyt Marszałka Piłsudskiego w 1920 roku w Garwolinie, postawiony w latach 30-tych XX wieku, został ukryty przez mieszkańców przed Niemcami. Odkopano go dopiero w 1981 roku, z inicjatywy działaczy NSZZ Solidarność. W czasie stanu wojennego było to miejsce nieoficjalnych i zakazanych uroczystości patriotycznych. Trzynastego każdego miesiąca przez długi czas paliły się tu znicze. Gdy w kopalni Wujek zabito 9 górników przy kamieniu pojawiło się 9 kawałków węgla upamiętniających ich śmierć. Tu spotykali się działacze „Solidarności” oraz inne osoby przeciwstawiające się działaniom władz stanu wojennego.
13 grudnia 1981 roku – to tak niedawno …
Choć od wprowadzenia stanu wojennego minęły ponad cztery dekady, wciąż żyją wśród nas ludzie, którzy tamten dzień pamiętają z niezwykłą dokładnością. Dla wielu z nas 13 grudnia to coś więcej niż data w podręczniku – to wspomnienie o bliskich, którzy nie wrócili z więzienia, o solidarności, która rodziła się w ciemnościach, i o odwadze tych, którzy mimo represji potrafili zapalić świecę pod Kamieniem Piłsudskiego czy zaśpiewać „Boże, coś Polskę”.
– To tak niedawno. Pamięć o tych wydarzeniach jest wciąż żywa, przekazywana w rodzinnych opowieściach, szkolnych lekcjach i podczas uroczystości, takich jak te, które odbywają się w naszym mieście. Bo choć 13 grudnia to bolesna data, to jednocześnie przypomina, że nadzieja, solidarność i wola walki potrafią przetrwać nawet najciemniejsze czasy – podkreśla burmistrz Garwolina Marzena Świeczak.
